sábado, 9 de agosto de 2025

El abrazo franciscano en O Cebreiro

Bendición al peregrino: 

El abrazo franciscano en O Cebreiro

Desde el descubrimiento del sepulcro del Apóstol, el Camino de Santiago ha tejido una red europea de fe, cultura y hospitalidad. La ruta francesa, columna vertebral medieval, entra en Galicia por O Cebreiro, paso montañoso entre Ancares y Courel. Allí emergen pallozas, nieblas y el santuario de Santa María la Real, vinculado al Milagro Eucarístico. En el siglo XX, el párroco revitalizó el itinerario con las flechas amarillas, convirtiendo O Cebreiro en símbolo de acogida. Desde aquí, el camino desciende hacia Triacastela y Sarria, hilando aldeas, bosques e historias hasta Compostela, donde culmina un recorrido que transforma vidas.

La huella franciscana en el Camino: tradición y presencia

La tradición cuenta que San Francisco de Asís peregrinó a Compostela a comienzos del siglo XIII y que allí sintió el impulso de sembrar su orden “por todo el mundo”. De esa memoria nace también el Convento de San Francisco en Compostela y la leyenda del carbonero que ayudó a levantar el convento con humilde tenacidad. Más allá del rigor documental, lo que perdura es una forma de estar en el Camino: pobre, disponible, cercana; un “paz y bien” que se reconoce en las casas de acogida, en las bendiciones al peregrino y en ese cuidado silencioso que no pide ni nombre ni foto.

La familia franciscana, dispersa en conventos, fraternidades y voluntariado, ha sido parte de la infraestructura espiritual que sostiene el fenómeno jacobeo: abrir puertas, escuchar historias, celebrar la Eucaristía en lenguas distintas y, sobre todo, recordar que caminar también es reconciliar, sanar y compartir. En Compostela, el convento sigue siendo un puente entre la ciudad y los caminantes; a lo largo de la ruta, su espiritualidad se deja notar en pequeños gestos que hacen del Camino una escuela de hospitalidad.

O Cebreiro: hospitalidad franciscana en vivo

En lo alto de O Cebreiro —a las puertas de Galicia— la huella franciscana se percibe en la forma de acoger: sobriedad, cercanía, manos abiertas. No importa quién lleve el hábito; importa el estilo que inspira.

  • Una tarde de niebla, un fraile reparte bebida caliente en la puerta del santuario y dice, sonriendo: “quemarse en la lengua es mejor que quemarse en la esperanza”. El sello en la credencial llega después, como una caricia pequeña.

  • En la misa vespertina, las lenguas se dan la mano: un “ultreia” en francés, un “deus vos garde” occitano, una oración en coreano. El “paz y bien” cae como una manta sobre los hombros cansados.

  • Cuando el viento corta en lo alto del monte, alguien deja sobre una mesa una caja con agujas, hilo, tiritas y crema de untar. Un papel dice: “El Camino también se cose”. Los peregrinos entienden la metáfora al instante.

  • Un joven llega sin dinero tras perder la cartera. Un fraile lo llama por su nombre, le da un plato de comida abundante y solo le pide que, en Santiago, escriba una carta a su madre. Dos semanas después, llega una postal con el agradecimiento.

  • En la vieja rectoral, un voluntario cuenta la historia del Milagro Eucarístico y termina con una advertencia dulce: “El mayor milagro es que sigas mañana”. La bienvenida no es discurso; es acompañamiento.



Entre pallozas, flechas amarillas y un santuario que nunca cierra del todo, O Cebreiro recuerda que el Camino es una trama de manos que sostienen. La tradición de San Francisco en Compostela y su huella humilde a lo largo de la ruta sobreviven en gestos mínimos que cambian viajes enteros. Al final, lo que se lleva en la mochila no es solo Compostela, sino la certeza de haber sido recibido como hermano. Paz y bien, y buen Camino.


venres, 8 de agosto de 2025

De Herbón ao Álbum de Galicia

 

🎭 Faustino Rey Romero. 


De Herbón ao Álbum de Galicia

Coincidindo coa Romaría Viquinga de Catoira —evento de Interese Turístico Internacional—o Consello da Cultura Galega incorporou ao seu Álbum de Galicia a figura do sacerdote, poeta e  galeguista Faustino Rey Romero (1921–1971). Natural de Isorna, xunto ao Ulla, foi fundador da primeira presidencia desta celebración que dramatiza a desembarca viquinga nas Torres de Oeste.

Luis Cristobo, de ASAFA, estudou a súa obra


📚 Raíces franciscanas e vocación teolóxica
Con só 14 anos, tras os estudos en Bacariza, ingresa no convento franciscano de Herbón. Alí, en plena Guerra Civil, mergúllase nunha vida de disciplina e silencio, e descobre Siervo libre de amor (s. XV) do franciscano Juan Rodríguez del Padrón, identificándose co espírito de San Francisco de Asís. En 1939 deixa Herbón para continuar os estudos en Santiago, Ourense e Tui, onde se ordena sacerdote en 1948. Ao ano seguinte licénciase en Teoloxía na Universidade de Salamanca 📖.


🎙️ Cultura, poesía e galeguismo
Figura clave no Ateneo do Ullán, nos homenaxes a Manuel Antonio e na fundación da romaría viquinga, Rey Romero fixo da cultura un instrumento evanxelizador. Escribiu maioritariamente en galego, pero tamén publicou en castelán, destacando unha obra poética profunda e de forte raíz espiritual:

  • ✒️ Doas de vidro (1951)
  • 🌹 Catro sonetos ó destino dunha rosa (1951, 2ª ed. 1952)
  • 🎶 Escolanía de melros (1959, 2ª ed. 1970), con sonetos de gran perfección
  • Poemas das materias sagras (1960, 2ª ed. 1963), teoloxía en verso
  • 🧠 Florilegio poético (1949, en castelán)
  • 👼 El ángel descielado (1961, en castelán)
  • 💭 Ensaios teolóxicos: La angustia ensanchada, Teoría general de la existencia

🎵 O seu poema «Señor, cando eu morra», con música do franciscano P. Feijoo 🎼, é cantado polo orfeón Terra a Nosa de Santiago, reforzando esa ligazón co universo franciscano.

📜 Como colofón vital, deixou escrito:

Eu o crego Faustino Rey Romero chamado,
que alá en terras de Isorna, xunta ó Ulla, fun nado,
estes versos compuxen, pois sentinme inspirado.
Que o meu premio Deus sexa, e que el sexa louvado,
e que a Virxe me arrede de caer en pecado.

A súa entrada no Álbum de Galicia é un tributo merecido a quen fundiu palabra, fe e identidade galega como poucos.



Pemento de Herbón 2025

 

Festa do Pemento 2025
O milagre verde de Herbón

Nun recuncho fértil ás beiras do río Ulla, entre carballos centenarios e o silencio austero das pedras do Convento de Herbón, naceu unha das xoias gastronómicas máis curiosas de Galicia: o Pemento de Herbón. Non foi por azar nin capricho da natureza, senón pola man dos frades franciscanos, viaxeiros de alma e corazón, que, no seu periplo evanxelizador por terras mexicanas, decidiron traer daquela misión no século XVI unha variedade que, ao ser cultivado nestas terras húmidas e suaves, transformouse nun froito tan peculiar coma irrepetible: uns pican, outros non.


🏛️ O legado franciscano e a transformación agrícola

Foi no Convento Franciscano de Herbón onde os relixiosos realizaron o milagre do cultivo adaptado. Nos hortos do convento, entre as palmeiras senlleiras e a horta ben ordenada, comezou a experimentación botánica. A variedade mexicana atopou aquí o seu fogar definitivo, alterando o seu carácter e desenvolvendo o sabor suave e as dimensións reducidas que hoxe se recoñecen como propios do pemento de Herbón.

No interior da muralla que rodea o convento, os pementos medraban baixo a mirada sabia dos frades, que cultivaban con esmero e transmitían á veciñanza os saberes. Aquela “guindilla americana” transformouse en símbolo de identidade da parroquia de Herbón, espallándose logo polos campos da contorna.

🎉 A Festa do Pemento: ritual popular e celebración cultural

Cada primeiro sábado de agosto, a carballeira sagrada que rodea o Convento de San Antonio de Herbón convértese nun templo gastronómico. A Festa do Pemento, que este ano celebrouse o 2 de agosto, volveu a xuntar centos de persoas entre degustacións, música tradicional e memoria viva. O aroma dos pementos fritos en aceite de oliva envolve a paisaxe, mentres veciños e visitantes compiten por descubrir cal pica e cal non.

A carballeira acolle non só a degustación, senón tamén o espírito de confraternidade, nun espazo onde os ecos da vida conventual e a cultura agrícola conflúen. Esta festa, recoñecida oficialmente, honra non só o produto, senón a historia espiritual e agraria que o fixo posible.

⚔️ Outras festas, outras variedades: os irmáns rivais

A prensa recolle que Padrón non está só no seu protagonismo pementeiro. En Guntín, os pementos de Mougán reivindican a súa sabor cunha pimentada e churrascada popular; Oímbra e A Arnoia, cunha longa tradición pementeira, celebran comidas e festas igualmente entusiastas.

Porén, aínda que todos compartan a paixón polo pequeno froito verde, só Herbón pode reclamar a orixe espiritual e histórica, grazas aos franciscanos. A denominación  Pemento de Herbón, recoñecida como indicación xeográfica protexida, é o selo que distingue o pasado do convento, as terras específicas que o rodean e a historia que se mestura con cada mordida.



🚶‍♂️ A Ruta do Pemento: camiñar pola memoria e o sabor

O Concello de Padrón promove hoxe a “Ruta do Pemento”, un itinerario turístico que permite coñecer en profundidade os campos de cultivo, os viveiros, as casas labregas e, por suposto, o entorno monumental do Convento de Herbón. A ruta inclúe a parada obrigatoria na carballeira onde se celebra a festa, percorre os camiños rurais que levan ás leiras produtoras, e remata ou arranca, simbólicamente, na porta da igrexa conventual, onde se mestura o aroma do aceite quente co incenso da historia.

Esta ruta non é só turística: é pedagóxica, cultural e espiritual. Conecta o pasado monástico, a vida dos frades e a súa relación coa terra, co presente que consagra o pemento como emblema galego.

🌿 Epílogo: entre as follas dos carballos e os ecos dos himnos

Volver a Herbón é volver á raíz. Cada festa do pemento é máis que un acto gastronómico: é a celebración da adaptación, da identidade e da humildade franciscana que soubo transformar un produto foráneo nun emblema local. Entre os retablos barrocos do convento, os himnos dos antigos alumnos e os fogóns improvisados na carballeira, o espírito de Herbón continúa vivo, como sempre, como nunca.